Mediacja rodzinna
Mediacja rodzinna – świadomy sposób rozwiązywania konfliktów rodzinnych współczesnej kobiety
„Niezdolni do budowania relacji” – tak mówi się o współczesnych partnerach. Coraz powszechniej generalizuje się tendencje w relacjach i rodzinach w XXI wieku. Panuje przekonanie, iż rosnąca niezależność kobiet powoduje, że rozstają się łatwiej i szybciej w obliczu zwiększających się wymagań wobec mężczyzn. Jednocześnie dostrzega się tendencję do zatracania przez mężczyzn naturalnych cech definiujących rolę w związku.
Jako mediatorka patrzę na to zagadnienie z innej strony – dostrzegam nowe, ważne tendencje w kreowaniu świadomości rozwiązywania konfliktów oraz budowaniu życia rodzinnego na nowych standardach. Niekiedy mężczyzna i kobieta „budują” to porozumienie, rozchodząc się w dwa różne kierunki. Innym razem zamykają przeszłość wraz z dotychczasowymi wzorcami rozwiązywania nieporozumień, przekonaniami i sposobami komunikacji, które nie zawsze służyły ich związkowi, aby odbudować relację na nowych, zdrowych i konstruktywnych zasadach.
Prawdą jest, że współczesne rodziny rozpadają się częściej i szybciej. Jednak nie dlatego, że nie potrafimy budować związków, lecz dlatego, że zmieniły się nasze wymagania i oczekiwania wobec relacji i jakości życia. Współcześni rodzice mają większą niż kilkadziesiąt lat temu świadomość potrzeb emocjonalnych swoich dzieci. Coraz bardziej zdają sobie sprawę z negatywnego wpływu codziennych kłótni na sposób budowania związków przez ich dzieci w dorosłym życiu. Najnowsze badania dowodzą, iż rozwód, przy zachowaniu zdrowych relacji pomiędzy rodzicami, stanowi łatwiejsze doświadczenie niż dorastanie w atmosferze niekończącego się konfliktu.
Mediacja rodzinna jest dla współczesnych kobiet kluczową drogą do rozstrzygnięcia konfliktów; jest procesem dążącym do rozwiązania sporu w sposób satysfakcjonujący obie strony – co nie musi oznaczać kompromisu lub całkowitej rezygnacji ze swoich potrzeb. Jest to raczej spotkanie się osób mających konflikt w miejscu, w którym odnajdują się w tej trudnej sytuacji, dostrzegają rozwiązanie i drogę do porozumienia.
Niekiedy w trakcie mediacji pojawiają się zupełnie nowe, dotychczas niebrane pod uwagę sposoby porozumienia. Innym razem dialog i wysłuchanie wzajemnych potrzeb pozwala spojrzeć szerzej na konflikt i, szukając rozwiązania, rozważa się zupełnie inne kryteria, potrzeby (już nie tylko swoje), konsekwencje lub korzyści. Mediacja jest dialogiem w bezpiecznej przestrzeni, którą kreuje mediator. To podczas mediacji dochodzi często do rozmowy: wysłuchania swoich potrzeb, wypowiedzenia głośno tego, co się czuje, myśli, pragnie, oczekuje.
Niekiedy konflikt jest w tak zaawansowanej fazie, że ocalenie małżeństwa okazuje się niemożliwe. Zawsze jednak istnieje szansa na uratowanie relacji i przerwanie eskalacji konfliktu oraz ochronę ról rodzicielskich, które uczestnicy konfliktu będą pełnić do końca życia. Gdy strony podejmą decyzję o osobnym życiu, mediacja staje się przestrzenią tworzenia sposobu konstruktywnego porozumiewania się w kwestiach: pełnienia opieki nad dziećmi, ustalania podziału majątku czy spraw związanych z przeprowadzką jednej ze stron. Dzięki oddzieleniu emocji od istotnych faktów i priorytetów, które zwykle dla obu stron są tożsame, udaje się wypracować proste i skuteczne rozwiązania umożliwiające odzyskanie wewnętrznego spokoju i komfortu życia oraz stopniowe przyzwyczajanie się do nowej sytuacji.
Współczesne rodziny zwracają się do mediatora nie tylko wtedy, gdy chcą podjąć rozmowę o rozwodzie. Mediacja staje się w świadomości współczesnych ludzi naturalną instytucją, która wspiera rodzinę i związek w radzeniu sobie z wyzwaniami. Podczas mediacji strony mają szansę wspólnie wypracować rozwiązania dotyczące istotnych kwestii spornych, organizacyjnych, komunikacji lub podziału ról czy obowiązków. Psychologiczne zobowiązanie się do przestrzegania wspólnie wypracowanych postanowień sprawia, że strony podchodzą do swoich powinności odpowiedzialnie i poważnie. Jako że mediacja prowadzona jest w atmosferze szacunku i jest procesem dobrowolnym, to spotkaniu nie towarzyszy presja, a żadna ze stron nie czuje się zmuszana do przyjęcia rozwiązań, z którymi się wewnętrznie nie zgadza.
Mediacja jest coraz naturalniejszą formą polubownego, świadomego i kreatywnego podchodzenia do konfliktów. Sam proces mediacyjny stanowi dla członków rodziny ważne doświadczenie mentalne. Postawa mediatora uczy nawzajem się słuchać, akceptować odmienne podejście i koncentrować się na tym, co wzmacnia, a nie dzieli. Dynamika przemian we współczesnym świecie jest źródłem licznych zmian w podejściu do relacji, związków, rodzicielstwa i rodziny. Wiele przemian negatywnie wpływa na kondycję rodzin i związków, jednak warto dostrzegać także pozytywne tendencje. Według mnie należy do nich poszukiwanie nowych, kreatywnych, budzących coraz głębszą świadomość sposobów rozwiązywania konfliktów, do których z pewnością zaliczyć można mediację rodzinną.
Patrycja Dorsz vel Drożdż – mediator, negocjator, coach, trener umiejętności negocjacyjnych i rozwiązywania konfliktów. Założycielka marki rozwojowo-doradczej Sensivia, aktywnie zaangażowana w naukowe podstawy funkcjonowania relacji międzyludzkich jako doktorantka prowadząca badania z zakresu rozwiązywania konfliktów. Wykładowca z zakresu komunikacji i aspektów zarządzania. Aktywny członek zarządu stowarzyszenia mediacyjnego organizującego akcje na rzecz rozwijania świadomości polubownych metod rozwiązywania sporów. Autorka Dziennika Rozwoju Osobistego dla Kobiet „Poczuj Luksus Bycia Sobą”.
