Brexit: Co się zmieni w styczniu 2021?

Brexit jest już faktem, Zjednoczone Królestwo opuściło Unię Europejską. Dobiega również końca okres przejściowy, od 1 stycznia 2021 roku większość dotychczasowych regulacji pomiędzy UK a resztą Wspólnoty nie będą już obowiązywać. Co to oznacza dla Polaków mieszkających nad Tamizą?

Co to jest okres przejściowy?

Wszystkie media informują o tym, że dobiega końca okres przejściowy, po którym nasza rzeczywistość na Wyspach się zmieni. Okres przejściowy to czas, w którym Wielka Brytania powinna wdrożyć nowe przepisy do swego ustawodawstwa oraz podpisać deklarację o przyszłych relacjach z Unią Europejską. Obowiązywać będzie od 1 lutego do 31 grudnia 2020 roku.

„W tym okresie UE będzie traktować Zjednoczone Królestwo jako państwo członkowskie. Będzie obowiązywać swobodny przepływ osób, jednak rząd brytyjski nie będzie miał swoich przedstawicieli w instytucjach unijnych oraz nie będzie brał udziału w procesach decyzyjnych UE. Wielka Brytania będzie mogła zawierać nowe umowy i porozumienia, ale będą one mogły wejść w życie po zakończeniu okresu przejściowego” – informuje polski rząd na stronie www.gov.pl.

Aby zapewnić czas na wynegocjowanie przyszłych relacji i dostosowanie się do nowych warunków współpracy, umowa wyjścia przewiduje okres przejściowy do 31 grudnia 2020 r. Zakłada on utrzymanie relacji między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem na dotychczasowych warunkach.

Oznacza to, że w tym czasie Wielka Brytania generalnie będzie nadal traktowana jak państwo członkowskie. Będzie uczestniczyć w jednolitym rynku i unii celnej, wpłacać składkę do budżetu UE na dotychczasowych zasadach i korzystać ze wszystkich programów unijnych, które będą funkcjonować do końca 2020 r. (transfery finansowe w obie strony będą się odbywać jeszcze przez kilka najbliższych lat).

Wielka Brytania nie będzie jednak reprezentowana w instytucjach UE, szczególnie w unijnym procesie decyzyjnym. Nie będzie mieć swoich przedstawicieli w Radzie Europejskiej i Radzie UE ani uczestniczyć w głosowaniach, nie będzie mieć własnych posłów do Parlamentu Europejskiego, przestanie być członkiem Europejskiego Banku Inwestycyjnego itp.

Podróże z polskim dowodem osobistym

Polacy będą mogli podróżować z i do UK okazując polski dowód osobisty do 1 października 2021 roku.

Ambasada RP w Londynie poinformowała, że brytyjski rząd, zgodnie z postulatami polskiej służby konsularnej, przedłużył okres, w którym będzie można wjechać do Wielkiej Brytanii za okazaniem polskiego dokumentu tożsamości.

„Z informacji przekazanych przez rząd brytyjski wynika, iż osoby, które posiadają status osiedleńca (settled status) lub wstępnego osiedlenia (pre-settled status) w ramach systemu EU Settlement Scheme lub zezwolenie wydawane pracownikom przygranicznym, będą mogły używać dowodu osobistego w celu wjazdu do Wielkiej Brytanii co najmniej do 31 grudnia 2025 roku” – informuje polski rząd. GOV

Polacy z brytyjskim paszportem

Polacy, którzy posiadają brytyjski paszport z oznakowaniem unijnym nie będą musieli go wymieniać aż do czasu wygaśnięcia terminu jego ważności. Władze brytyjskie przypominają jednak, że osoby posługujące się brytyjskim dokumentem muszą zwracać szczególną uwagę na jego datę ważności. Paszport musi być ważny co najmniej pół roku od dnia wyjazdu z Wielkiej Brytanii.

Opłaty za roaming

Jedną z przykrych konsekwencji, brexitu będzie dla mieszkańców Zjednoczonego Królestwa opłata za korzystanie z telefonów komórkowych za granicą.

Każdy właściciel brytyjskiego numeru telefonu komórkowego przed wyjazdem poza granice UK w 2021 roku powinien skontaktować się ze swoim operatorem i sprawdzić, jaki będzie koszt za międzynarodowe połączenia i korzystanie z internetu. Skończy się bowiem gwarancja bezpłatnego roamingu telefonii komórkowej z UK do krajów UE i to już od 1 stycznia 2021.

Naklejka na samochodzie

Jeśli masz samochód zarejestrowany w Wielkiej Brytanii przed wyjazdem za granicę musisz zmienić naklejkę na aucie na tę z napisem „GB”. Trzeba tak zrobić nawet jeśli na tablicy rejestracyjnej znajduje się symbol kraju i Unii Europejskiej. Brak nalepki „GB” będzie karany mandatem.

Jedynym wyjątkiem jest podróż samochodem do Irlandii, wjeżdżając na teren „Zielonej Wyspy” nie trzeba posiadać naklejki „GB”.

Praca i mieszkanie w UK

Jeśli nie masz brytyjskiego lub irlandzkiego obywatelstwa musisz ubiegać się o status osoby osiedlonej tzw. settled status przed 30 czerwca 2021 roku. Dokument jest konieczny, aby pracować i mieszkać w Zjednoczonym Królestwie bez żadnych ograniczeń. Bez tego ani rusz! Aby go otrzymać, musisz złożyć aplikację. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie rządowej: Aplikacja

W następnym artykule zajmiemy się kartami ubezpieczenia zdrowotnego, przewozu zwierzaków oraz prowadzeniem firmy przez obywateli UE na terenie UK.

Przygotowała Anna Rączkowska, korespondentka radia ZET z Londynu.